การประยุกต์ใช้ EM แบบแห้ง
อินทรียวัตถุที่แห้ง สามารถนำมาหมักกับ EM คือ
- วัชพืช เช่น หญ้า ฟาง ใบไม้ กากอ้อย กากมัน ฯลฯ
- มูลสัตว์ทุกชนิด เช่น โค กระบือ แพะ แกะ ไก่ สุกร นก ฯลฯ
- เศษเหลือจากการเพาะเห็ด
อินทรียวัตถุส่วนนี้เป็นอาหารของจุลินทรีย์ และคือปุ๋ยของพืชต่อไปเมื่อผ่านการย่อยสลาย เพื่อให้ EM แข็งแรง ทำงานได้ดี จึงมี
- กากน้ำตาล เป็นอาหารเบื้องต้น
- รำละเอียด เป็นอาหารต่อมา
- อินทรียวัตถุที่นำมาหมัก และ
- อินทรียวัตถุในดิน
โบกาฉิมูลสัตว์
โบกาฉิมูลสัตว์ เป็นปุ๋ย ใช้บำรุงดิน เป็นอาหารสัตว์ และบำบัดน้ำเสีย ได้ โดยการนำเอามูลสัตว์แห้งป่นละเอียด มาหมักกับแกลบ และรำละเอียด
ส่วนผสม
1. มูลสัตว์ 1 ส่วน
2. แกลบดิบ 1 ส่วน
3. รำละเอียด 1 ส่วน
4. EM + กากน้ำตาล + น้ำ อัตราส่วน 1 : 1 : 500 ผสมแยกไว้ ( น้ำ 1 บัวรดน้ำประมาณ 10 ลิตร EM กากน้ำตาล อย่างละ 20 ซีซี หรือ 2 ช้อน คนให้ละลาย)
ส่วน คือตามภาชนะตวง เป็นปี๊บ กระสอบ หรือรถ ฯลฯ
วิธีทำ - ผสมมูลสัตว์กับแกลบให้เข้ากัน
- นำ EM + กากน้ำตาล + น้ำ มารด คลุกให้เข้ากัน ความชื้น 50 % คือใช้มือกำ ส่วนผสมบีบแน่น หากมีน้ำไหลตามง่ามมือ แสดงว่าน้ำมากเติมส่วนผสม หากกำแน่น แบมือออกเป็นก้อนยุ่ยๆ นั้นพอดี หากยัง ไม่เป็นก้อนก็เติมน้ำอีก (ผสม EM + กากน้ำตาล เท่าเดิม)
- เมื่อได้ความชื้นพอเหมาะแล้ว นำ รำละเอียดมาผสม แล้วหมักไว้จนกว่าจะเย็น และแห้ง
วิธีหมัก นิยมหมักเป็น 4 แบบ คือ
1. กองกับพื้นคอนกรีตหรือดินแข็ง ในที่ร่มกันแดดกันฝนได้ ให้เป็นรูป สี่เหลี่ยมผืนผ้า สูงประมาณ 10-15 เซนติเมตร คลุมด้วยกระสอบป่าน สแลน หรืออื่นๆ กลับกองทุกวันถ้ายังร้อนอยู่
2. หมักในกระสอบปุ๋ย ใช้กระสอบปุ๋ยที่มีรูพรุน (น้ำรั่วได้)
- บรรจุครึ่งกระสอบ มัดปากกระสอบ แล้วตะแคงกระจายปุ๋ยให้เต็ม กระสอบ วางหมักบนไม้รอง กลับกระสอบทุกวัน
- แห้งเย็น นำไปใช้ เวลาจะใช้ป่นให้ละเอียด
3. หมักในตะกร้า,เข่ง โดยบรรจุส่วนผสมในตะกร้า หรือเข่ง ให้สูง ประมาณ 15 เซนติเมตร วางเรียงซ้อนกันได้ คลุมด้วยกระสอบหรือสแลนถึงพื้น
4. หมักแบบไร้อากาศ ขอยกตัวอย่าง 2 แบบ คือ
4.1 บรรจุถุงพลาสติก เช่น ถุงดำ บรรจุทีละน้อย หนาประมาณฝ่ามือ แล้ว อัดแน่น ก่อนมัดปากถุง ไล่อากาศออกให้หมด แล้วมัดแน่น หมักไว้ 15-20 วัน นำ ไปใช้ได้ ใช้ถุงดำก็ได้ แต่ขาดง่าย ควรใส่กระสอบ หรือถุงซ้อนอีกชั้นหนึ่ง
4.2 บรรจุในถังหรือตุ่ม ที่มีฝาปิดสนิท หรือสามารถใช้พลาสติกปิด แล้ว รัดยางแน่นก็ได้ บรรจุทีละน้อย คือให้หนาประมาณ 15 เซนติเมตร แล้วอัดแน่นต่อเรื่อยๆ กระทั่งเต็ม (ต้องให้เต็มภาชนะ) ปิดแน่น หมักไว้ 15-20 วัน
หมายเหตุ หากรีบด่วนหมักอย่างน้อย 7 วันก็ใช้ได้ แต่ 15-20 จะดีที่สุด
โบกาฉิฟาง
โบกาฉิฟาง ไม่นิยมผลิต เพราะควบคุมอุณหภูมิได้ยาก หากร้อนมากเกิน 45 ํC จะไหม้เป็นสีแดง คุณภาพไม่ดี แต่จำเป็นสำหรับการเพาะเห็ด หรือใช้หมักเศษอาหาร
ส่วนผสม
1. ฟางแห้งสับสั้นประมาณ 1-2 ซ.ม. 1 ส่วน
2. แกลบ 1 ส่วน
3. รำละเอียด 1 ส่วน
4. EM + กากน้ำตาล + น้ำ อัตราส่วน 1 : 1 : 500 ผสมแยกไว้ ( น้ำ 1 บัวรดน้ำประมาณ 10 ลิตร EM กากน้ำตาลด อย่างละ 20 ซีซี หรือ 2 ช้อน คนให้ละลาย)
ส่วน คือตามภาชนะตวง เป็นปี๊บ กระสอบ หรือรถ ฯลฯ
วิธีทำ
- นำ EM + กากน้ำตาล + น้ำ รด ฟางให้เปียกโดยทั่วไป และ
- นำแกลบเข้าผสม วัดความชื้น 50 %
- นำรำละเอียดเข้าผสม
- นำไปหมัก
วิธีหมัก
- กองบนพื้นคอนกรีต หรือพื้นดิน แข็ง ในที่ร่มกันแดดกันฝนได้ ให้สูงประมาณ 15 เซนติเมตร คลุมด้วยกระสอบป่าน หรือสแลน หรือฟาง ฯลฯ
- กลับกองทุกครั้งที่อุณหภูมิเกิน 45 ํC ต้องตรวจอุณหภูมิบ่อยๆ ระวัง อุณหภูมิเกิน 45 ํC จะไหม้เป็นสีแดง
วิธีใช้
- ใช้กับการเพาะเห็ด โดยผสม EM โบกาฉิฟาง 6 % และใช้ EM โบกาฉิ มูลสัตว์อีก 4 % ของส่วนผสมทั้งหมด
- ใช้เพื่อการหมักเศษอาหาร
- ใช้กับพืชผัก เช่น รองก้นหลุมและคลุมดิน
- เป็นอาหารปลา
ซูเปอร์โบกาฉิ
ซูเปอร์โบกาฉิ เป็น EM โบกาฉิที่มีคุณภาพสูง ใช้เป็นปุ๋ย ผสมอาหารสัตว์ อาหารปลา อาหารกุ้ง และบำบัดน้ำเสียได้ แต่ลงทุนสูงเล็กน้อย
ส่วนผสม
1. เปลือกหอย กระดองปู กระดูกป่น และถ่านแกลบ อย่างละ 200 กรัม
2. ปลาป่น กากถั่ว อย่างละ 6 กิโลกรัม
3. รำละเอียด 20 กิโลกรัม
4. EM 10 ซีซี กากน้ำตาล 10 ซีซี น้ำ 5 ลิตร
วิธีทำ
- ผสมเปลือกหอย กระดองปู กระดูกป่น ถ่านแกลบ ปลาป่น กากถั่ว เข้าด้วยกันดีแล้ว นำส่วนผสมน้ำ มี EM + กากน้ำตาล + น้ำ ไปรด คลุกให้ทั่ว
- นำรำเข้าผสม คลุกให้เข้ากัน แล้ว นำไปหมัก
วิธีหมัก มี 2 วิธี คือ
1. บรรจุในภาชนะที่ปิดสนิท เช่น ถัง กระป๋อง ให้มีช่องว่าง 10% ปิดแน่น ไว้ 15 วัน นำมากระจาย ผึ่งลมให้แห้ง แล้วบรรจุถุงเล็กๆ นำไปใช้หรือจำหน่ายได้
2. บรรจุในกระสอบป่าน ผูกปากให้แน่น แล้วนำบรรจุลงถุงพลาสติกดำ ทึบแสง ไล่อากาศออก แล้วมัดปากถุงแน่น หมักไว้ 3 วัน กลับถุงทุกเช้าเย็น
เมื่อครบ 3 วัน นำกระสอบออกจากถุงพลาสติก วางไว้ในที่ร่ม และกลับ กระสอบทุกวันเช่นกัน เมื่อหมักได้ที่แล้วจะมีกลิ่นหอม
วิธีใช้
1. ผสมอาหารสัตว์ เช่น สุกร ไก่ ปลา กุ้ง กบ แทนหัวอาหาร 1-2 %
2. ใช้กับผัก ไม้ผล หรือทำเป็นน้ำโบกาฉิ คือใช้ซุปเปอร์โบกาฉิ 1 ก.ก. น้ำ 200 ลิตร หมักไว้ 12-24 ชั่วโมง นำไปรดผัก ผสมน้ำอีก 100 เท่า ผักที่ปลูก ใหม่จะฟื้นตัวเร็ว
3. ใช้บำบัดน้ำเสีย ด้วยการหว่านลงไปในน้ำ
ซูเปอร์โบกาฉิ เป็นปุ๋ยที่มีคุณภาพสูง อัตราการใช้จะใช้เพียงเล็กน้อย และสามารถใช้ได้หลายประการ ทั้งพืช ปศุสัตว์ ประมง และสิ่งแวดล้อม
EM โบกาฉิ 24 ชั่วโมง
EM โบกาฉิ 24 ชั่วโมง เป็นการนำวัชพืช เช่น หญ้า ฟาง ใบไม้ที่มีจำนวน มาก ทั้งสดหรือแห้งมาหมัก ก่อนนำไปใช้เป็นปุ๋ยคุณภาพจะดีขึ้น แต่ต้องสับหั่นให้ มีขนาดเล็กหน่อย ฟางฟ่อนต้องตัดให้มีขนาดยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร หาก เป็นฟางจากเครื่องสีใช้ได้เลย เพราะนิ่มดีแล้ว
ส่วนผสม
1. วัชพืช เช่น ฟาง หญ้า 10 ส่วน
2. EM โบกาฉิ 1/2 ส่วน
3. รำละเอียด 1/2 ส่วน
4. EM + กากน้ำตาล + น้ำ อัตราส่วน 1 : 1 : 500 ผสมแยกไว้ ( น้ำ 1 บัวรดน้ำประมาณ 10 ลิตร EM กากน้ำตาลด อย่างละ 20 ซีซี หรือ 2 ช้อน คนให้ละลาย)
ส่วน คือตามภาชนะตวง เป็นปี๊บ กระสอบ หรือรถ ฯลฯ
วิธีทำ
- นำน้ำผสม EM กากน้ำตาล มา รดฟาง คลุกให้ทั่ว ให้มีความชื้นโดยทั่ว (ระวังน้ำไหลนองพื้น)
- นำ EM โบกาฉิผสมกับรำ แล้ว นำมาโรยให้ทั่วฟาง คลุกให้เข้ากัน
- หมักโดยการกองปุ๋ยเป็นฝาชี คว่ำ หรือเป็นกองยาวๆ สูงประมาณ 30-40 เซนติเมตร คลุมด้วยกระสอบป่านหรือ สแลน หรือคลุมด้วยฟางแห้งหญ้าแห้งก็ได้
- หมักไว้ 18 ชั่วโมง กลับกอง แล้วหมักต่ออีก 6 ชั่วโมง นำไปใช้ได้
วิธีใช้
- ใช้รองก้นหลุม หรือคลุมดินในการเพาะปลูก
- ใส่ในแปลงนาโดยทั่วแล้วไถกลบ
- ใส่ในไร่ แล้วไถกลบ
- ใส่คลุมดินในไร่ ในสวน
ปุ๋ยคอกหมัก
ปุ๋ยคอกหมัก เป็นการหมักมูลโค หรือสัตว์กินหญ้า เป็นปุ๋ยสำหรับการเพาะ ปลูกพืชผัก หรือไม้ระยะเจริญเติบโต หรือใช้ผสมเป็นดินเพาะก็ได้
ส่วนผสม
1. มูลคอก (สัตว์กินหญ้า) 1 ส่วน
2. แกลบเผา (ถ่านแกลบ) 1 ส่วน
3. รำละเอียด 1 ส่วน
4. EM + กากน้ำตาล + น้ำ อัตราส่วน 1 : 1 : 500 ผสมแยกไว้ (น้ำ 1 บัวรดน้ำประมาณ 10 ลิตร EM กากน้ำตาล อย่างละ 20 ซีซี หรือ 2 ช้อน คนให้ละลาย)
ส่วน คือตามภาชนะตวง เป็นปี๊บ กระสอบ หรือรถ ฯลฯ
วิธีทำ
- ผสมมูลคอกที่ป่นละเอียดแล้ว กับแกลบ คลุกให้เข้ากัน
- นำน้ำผสม EM กากน้ำตาล มา รด คลุกให้เข้ากัน ความชื้น 50 %
- นำรำเข้าผสม คลุกเคล้าอีกครั้ง เมื่อ ผสมรำแล้วจะไม่เพิ่มน้ำอีก
วิธีหมัก
- ตั้งกองเป็นรูปสี่เหลี่ยม สูงประมาณ 15 เซนติเมตร
- คลุมด้วยกระสอบป่าน
- กลับกองทุกวันๆ ละครั้งหากมีความร้อน
- เมื่อแห้งและเย็น นำไปใช้ได้
วิธีใช้
- โรยผิวดิน ตารางเมตรละ 1-2 กำมือ ในการเตรียมแปลง
- โรยผิวดิน บริเวณใต้ร่มของไม้ผลระยะเจริญเติบโต
- ใช้ผสมดินเพื่อเป็นดินเพาะปลูกก็ได้ โดยทำปุ๋ยผสมกับดิน และแกลบเผา อัตราส่วน 1 : 5 : 3
EM โบกาฉิดิน
EM โบกาฉิดิน เป็นปุ๋ยหมักเพื่อการเพาะกล้า ชำกิ่งโดยเฉพาะ ไม่ควรทำ เพื่อการปลูกพืชอื่นๆ เพราะหนัก และผสมยาก
ส่วนผสม
1. ดินดีๆ ป่นละเอียด 5 ส่วน
2. มูลคอก (สัตว์กินหญ้า) 2 ส่วน
3. แกลบเผา (ถ่านแกลบ) 2 ส่วน
4. รำละเอียด 2 ส่วน
5. EM + กากน้ำตาล + น้ำ อัตราส่วน 1 : 1 : 500 ผสมแยกไว้ (น้ำ 1 บัวรดน้ำประมาณ 10 ลิตร EM กากน้ำตาล อย่างละ 20 ซีซี หรือ 2 ช้อน คนให้ละลาย)
ส่วน คือตามภาชนะตวง เป็นปี๊บ กระสอบ หรือรถ ฯลฯ
วิธีทำ
- ทุบดินให้ละเอียด (รอไว้)
- ผสมมูลคอกกับแกลบเผาเข้า ด้วยกัน
- นำ EM + กากน้ำตาล + น้ำ มา รดมูลคอกกับแกลบเผาที่ผสมกันไว้ คลุก ให้ทั่ว ความชื้น 60-70 %
- นำไปผสมกับดิน และรำตาม ลำดับ
- คลุกให้เข้ากันโดยทั่ว ตั้งกองหมัก
วิธีหมัก
ตั้งกองเป็นรูปสี่เหลี่ยมสูงประมาณ 15 เซนติเมตร คลุมด้วยกระสอบป่าน หรือสแลน กลับกองวันละครั้ง เมื่อแห้งและเย็นนำไปผสมเป็นดินเพาะกล้าและ ชำกิ่ง
วิธีใช้
1. ดินเพาะ นำ EM โบกาฉิดิน 1 ส่วน ผสมดินดีๆ อีก 1-5 ส่วน แกลบเผา 1-3 ส่วน ใส่ถุงหรือ กระบะเพาะ 1 : 1 : 1 (EM โบกาฉิดิน + ดิน + แกลบเผา) หรือ 1 : 5 : 3 (EM โบกาฉิดิน + ดิน + แกลบเผา)
2. ดินชำกิ่ง ให้เพิ่มขุยมะพร้าว เข้าไปอีกเท่ากับแกลบเผา หากไม่มีขุย มะพร้าว ใช้หญ้าสับละเอียด หรือป่นใบไม้เข้าผสมแทนก็ได้
3. ผสมเป็นดินปลูก ใส่ถุงไว้จำหน่าย สูตรเดียวกับดินเพาะ ไม่ควรผสม ปุ๋ยเคมี เพราะจะทำให้ดินแข็ง รดน้ำ ไม่ซึม